اجرای قالب بندی کلیه پی ها و فونداسیون ها اعم از فونداسیون منفرد ، نواری ، رادیه ، باسکولی ، پی های شیبدار ، شناژ ها ، سکو و پدستال ها و … با استفاده از قالب بتن بسیار ساده ، اقتصادی و سریع می باشد. از ترکیب و اتصال پانل های فلزی ، لوله های پشت بند ، اتصالات از قبیل پین و گوه ، گیره لوله به قالب بتن ، نبشی پانچ شده و کاربرد کنجهای داخلی ، کنجهای بیرونی و فیلر ها می توان انواع فونداسیون را قالببندی و اجرا نمود. در عین حال باید توجه داشت قالب فونداسیون پرحجم ترین و سنگین ترین بخش سازه بتنی می باشد و حجم زیاد بتن و سرعت پرشدن قالب بتن منجر به فشار جانبی بتن می گردد و همواره پایداری مجموعه قالب مدولار ،دفع نیروی هیدرو استاتیک و فشار جانبی بتن ودفع نیروی بالا رانش را می بایست درنظر گرفت. با استفاده از میان بلت ها ، قطعات مدفون ، پشت بندهای مورب ، اتصالات کابلی و کششی ، جک های شاقول کننده می توان در پایدارسازی مجموعه قالب بتن و دفع نیروهای جانبی بتن و بالارانش بهره برد.
استفاده از قالب فلزی بتن جهت قالب بندی فونداسیون به جهت استحکام و سطح شاقولی مناسب نسبت به سایر روشهای قالب بندی توصیه میشود. در بسیاری از پروژه های ساختمانی بلند مرتبه که عمق پی زیاد بوده و یا میزان سطح قالب بندی فونداسیون کمتر است از قالب فلزی بتن استفاده میشود. پس از استقرار قالب بتن در محل مربوط، بايد آنها را مورد بررسي قرار داد و درزهايي كه احتمالاً باعث بيرون زدن شيره بتن خواهند شد، پر شوند. پايداري از مهمترين خصوصياتي است كه بايد در قالب بندي رعايت شود. كافي نبودن مهاربندي پايههاي اطمينان و يا مهاربندي افقي سكوها، عدم تنظيم تراز بتن ريزي كه منجر به پر شدن يك قسمت از قالب و خالي ماندن قسمت ديگر ميشود، تكيهگاه نامناسب زير پايههاي اطمينان، عدم به كارگيري كارگران ماهر، نصب نادرست قطعات قالب به يكديگر، درنظر نگرفتن بارهاي زنده و مرده وارد به قالبها و لغزش لايه خاك مجاور قالب بتن ميتواند باعث خرابي قالبها گردد.
انواع قالب فونداسیون و مزایای آن
قالب فونداسیون یکی از اجزای مهم در عملیات ساخت و ساز است و برای ریختهگیری بتن و ایجاد شکل نهایی فونداسیون استفاده میشود. انتخاب نوع قالب بستگی به نوع سازه، شرایط محیطی و نیازهای پروژه دارد. در ادامه، تیم آرتا بنیان صنعت انواع قالبهای فونداسیون و ویژگیهای آنها را تبرای شما شرح می دهد:
قالبهای چوبی فونداسیون
این نوع قالبها از چوب استفاده میکنند و میتوانند به صورت تختههای چوبی یا فومبورد باشند. ویژگیها و مزایای این نوع قالبها عبارتند از:
- وزن سبک و قابلیت حمل و نقل آسان در محل کار.
- هزینه کمتر نسبت به قالبهای دیگر مانند فلزی یا فولادی.
- قابلیت استفاده مجدد بیشتری نسبت به قالبهای دیگر.
- تنوع در ابعاد و اشکال قابل ساخت.
با این حال، قالبهای چوبی فونداسیون نیز معایبی دارند:
- مقاومت در برابر رطوبت و آب کمتری دارند و با تماس با آب و رطوبت ممکن است تغییر شکل دهند.
- نیاز به نگهداری و تعمیرات مکرر دارند.
- عمر مفید آنها کمتر است.
قالبهای فلزی فونداسیون
قالب فلزی بتن با مزایای فراوانی همراه است:
- استحکام و مقاومت بسیار: قالب فلزی به دلیل استفاده از مواد فلزی مانند فولاد، بسیار استحکام و مقاومت بالایی دارد. این قابلیت به آن اجازه میدهد تا بارهای سنگین ساختمان را تحمل کند و در برابر فشار، لرزش و نیروهای خارجی مقاومت نشان دهد.
- قابل استفاده به دفعات زیاد: قالب فلزی قابلیت استفاده مکرر در پروژههای ساختمانی را دارد. زیرا میتوان آن را بازیافت کرده و در پروژههای دیگر مورد استفاده قرار داد. این ویژگی باعث صرفهجویی در هزینهها و منابع طبیعی میشود.
- سرعت اجرای بالا: قالب فلزی به دلیل طراحی ساده و سبک خود، قابلیت سرعت بخشیدن به فرآیند ساختمانسازی را دارد. نصب و تعویض قالب فلزی به راحتی امکانپذیر است و به این ترتیب زمان ساخت سازه را به طور قابل توجهی کاهش میدهد.
- سهولت در اتصال: قالب فلزی از طریق اتصالات ساده و قابل اعتماد، به راحتی قابل اتصال و ترکیب با سایر اجزای سازه است. این ویژگی باعث افزایش سرعت و دقت در فرآیند ساخت و نصب قالب میشود.
- مناسب برای پروژههایی با حجم کار بالا: قالب فلزی به دلیل قابلیت استفاده مجدد و مقاومت بالا، برای پروژههای با حجم کار بالا بسیار مناسب است. این نوع قالب قابلیت تحمل بارهای سنگین را دارد و در پروژههای بزرگ و پیچیده مانند برجها، پلها و تونلها مورد استفاده قرار میگیرد.
با این حال، قالبهای فلزی فونداسیون هم معایبی دارند ، وزن سنگینتری نسبت به قالبهای چوبی دارند که ممکن است در حمل و نقل مشکلاتی ایجاد کند. هزینه بیشتری نسبت به قالبهای چوبی دارند.
قالبهای آجری فونداسیون
این نوع قالبها از آجرهای مصنوعی یا آجرهای سفت و مقاوم ساخته میشوند. قالبهای آجری برای قالب فونداسیون کوچک و متوسط معمولاً استفاده میشوند. ویژگیها و مزایای قالبهای آجری عبارتند از:
- مقاومت بالا در برابر فشار و وزن بار.
- شکل زیبا و قابلیت ایجاد جزئیات دقیق در ساختار.
- قابلیت استفاده مجدد در پروژههای مشابه.
- با این حال، قالبهای آجری نیز معایبی دارند:
- وزن بالا و حجم بزرگتر نسبت به قالبهای دیگر.
- نیاز به زمان و هزینه بیشتر برای ساخت و تعمیرات.
- ممکن است در برخی موارد نیاز به سازهبندی داخلی داشته باشند.
قالبهای فولادی فونداسیون
این نوع قالبها از قطعات فولادی ساخته میشوند و برای ساخت قالب فونداسیون بزرگ و پیچیده استفاده میشوند. ویژگیها و مزایای قالبهای فولادی عبارتند از:
- مقاومت بالا در برابر فشار، ضربه و انتقال بارهای سنگین.
- انعطافپذیری بالا در طراحی و اجرا.
- قابلیت استفاده مجدد و عمر طولانیتر.
- با این حال، قالبهای فولادی نیز معایبی دارند:
- هزینه بالاتر در مقایسه با سایر قالبها.
- نیاز به تجهیزات خاص برای ساخت و نصب قالب.
- نیاز به مهارت و دانش فنی برای استفاده صحیح از قالبهای فولادی.
ویژگی های لازم قالب فونداسیون
ویژگیهای یک قالب خوب برای قالب فونداسیون عبارتند از:
- کاهش تورم و انقباض: قالب باید دارای ویژگیهایی باشد که تورم و انقباض آن حداقل باشد. این ویژگی مهم است تا بعد از ریختهگیری بتن، قالب تغییر شکل کمتری داشته باشد و بتوان آن را به صورت صحیح حفظ کرد.
- سفتی و سختی: قالب باید دارای سفتی و سختی کافی باشد تا در هنگام ریختهگیری بتن و تحمل وزن بتن تا حد امکان ثابت بماند. این ویژگی باعث جلوگیری از تغییر شکل و تخریب قالب میشود.
- قابلیت تنظیم و تعدیل: قالب باید قابلیت تنظیم و تعدیل داشته باشد تا بتوان آن را با توجه به نیازهای سازه و شکل فونداسیون تغییر داد و به شکل مطلوب تنظیم کرد.
- پایداری در برابر بارهای ساختاری: قالب باید دارای پایداری کافی در برابر بارهای ساختاری باشد. این ویژگی اهمیت بالایی دارد زیرا قالب باید توانایی تحمل فشار و وزن بتن را داشته باشد.
- دقت در ابعاد: قالب باید دقت بالایی در ابعاد داشته باشد تا شکل نهایی فونداسیون به درستی به دست آید و با ابعاد و طرح مورد نظر سازگار باشد.
معایب قالب فونداسیون
معایب قالببندی فولادی در مقایسه با قالببندیهای دیگر عبارتند از:
- هزینه بالا: قالببندی فولادی به دلیل استفاده از ورقهای فولادی گران قیمت، هزینهی بالایی دارد. این امر ممکن است برای پروژههای کوچک و محدودیت بودجه مشکلساز باشد.
- وزن بالا: ورقهای فولادی از نظر وزن بسیار سنگین هستند، بنابراین برای جابجایی و بلند کردن پانلهای قالب به تجهیزات متحرک مانند جرثقیل نیاز است. این موضوع ممکن است برای برخی پروژهها مشکلساز باشد و هزینه و زمان بیشتری را در بر داشته باشد.
- محدودیت در مقیاس و فرم: قالببندی فولادی معمولاً محدودیتهایی در مقیاس و فرم دارد. این نوع قالببندی برای پروژههایی که نیاز به شکلهای پیچیده و متنوع دارند، مناسب نیست و ممکن است نیاز به قالببندی سفارشی داشته باشد که هزینه و زمان بیشتری را در بر دارد.
- احتیاج به مهارت و تخصص: استفاده از قالببندی فولادی نیاز به مهارت و تخصص بالا دارد. طراحی، ساخت و نصب این قالبها نیاز به دانش فنی و تجربه کاری مناسب است. این موضوع میتواند مشکلاتی در صورت عدم تخصص کافی در این زمینه ایجاد کند.