در قالب بندی دیوار بدلیل سرعت دادن به کار و همچنین داشتن ضریب تکرار بالا قالب بتن از پنلهای سایز بزرگتر استفاده میگردد. در این روش قالب بتن توسط لوله های داربستی به صورت افقی و سولجرها در راستای عمودی مهار می گردند. استفاده از سولجر به منظور افزایش مقاومت پانل در برابر نیروهای جانبی بتن و همچنین سهولت در جابجائی پانل ها می باشد. دیوارها پس از نصب در محل مورد نظر عموماً توسط جک های دوپیچ شاقول کننده تنظیم می گردند. در مواردی که جابجائی قالب بتن به صورت یکپارچه انجام نمی پذیرد و ضخامت دیوار کم است به جای استفاده از سولجر از لوله های داربستی به صورت عمودی و واشر دو لوله استفاده می گردد. ديوارهاي برشي غالبا به دو صورت ، دوطرفه و یک طرفه حائل ، قالب بندی میشود طرح قالب بندی در دیوار بتنی وابسته به سه مورد مهم : ارتفاع دیوار ، مهار فشار جانبی بتن و پایداری مجموعه قالب میباشد .
سیستم قالب دیوار دوطرفه
این سیستم در جایی که امکان دسترسی به دو طرف دیوار وجود داشته باشد، مورد استفاده قرار میگیرد. جهت قالب بندی دیوار دوطرفه ، قالب های مدولار در دو طرف آرماتور های بسته شده، بوسیله پین و گوه و گیره متوسط (کلیپس) نصب شده و بوسیله بلت های تمام رزوه که در فاصله یک متر عرضی و 50 سانت عمودی بسته میشود مانع از دفرمه شدن و جداشدن دو ردیف قالب بتن از همدیگر بر اثر فشارهای جانبی بتن میشوند . از پروفیل یا لوله به عنوان پشت بندهای افقی و از سولجر برای پشت بند عمودی استفاده میگردد که در فواصل 1 متری از یکدیگر قرار گرفته و نیروی هیدرواستاتیک را در قالب دیوار مهار میکند. پشت بندهای لوله و سولجر ضمن ایجاد استحکام بعلت یکپارچه نمودن قالبها سبب سهولت در جابجایی قالب دیوار نیز میشود . بنابراین اجزاء تشکیل دهنده ترکیب قالب دیوار عبارتند از :
- قالب مدولار (سوراخدار و بدون سوراخ و معمولا پنلهای سایز بزرگ)
- سولجر
- پین و گوه
- بلت تمام رزوه
- مهره بلت (خروسک)،
- واشر کاس
- واشر دولوله
- بلت عصایی ( جهت اتصال سولجر به قالب بتن )،
- گیره متوسط (کلیپس )
- لوله داربستی
سیستم قالب بندی دیوار یک طرفه
سیستم قالب بندی یکطرفه یا حائل ، در مواردی که قالب بندی پشت دیوار ممکن نیست( مثل سمت کوه در جاده ها )و یا اساساً نیاز به قالب بندی پشت دیوار نمی باشد، اجرا میگردد. از آنجاییکه در دیوار یکطرفه امکان استفاده از بلت وجود ندارد بنابراین به جای بلت باید از انکربلت استفاده شود. برخلاف بلت که قالب های دو طرف را به هم متصل می کند، انکربلت داخل قالب بتن کار گذاشته شده و پس از سخت شدن بتن مرحله قبلی می تواند برای تحمل فشار جانبی بتن قسمت های بالاتر مورد استفاده قرار می گیرد. برای پائین ترین قسمت دیوار، انکربلت ها معمولاً در شالوده نصب می‌گردند. جهت پايداري و شاقول کردن مجموعه قالب بندي در ديوارهـاي يک طرفه تا ارتفاع 4 متر از جک هـاي دوبل (شاقول کننده ) که بازوهـاي آنها بصورت تلسکوپي تنظيم مي شود، استفاده ميگردد و در ديوارهاي يکطرفه که بيش از 4 متر ارتفاع داشته باشند، از شمعهاي حمايتي که از ترکيب سولجـر وپيچهاي تنظيم در دو نوع چپ گرد و راست گرد(دوپیچ) ، متصل به ابتدا و انتهاي سولجر، استفـاده مي گردد. ضمنا براي قالب بندي ديوارهـاي بتني در ارتفاعات بالا از براکت و متعلقات آن استفاده مي شود. جک های دوبله ( شاقول کننده) ، براکت و خرپای قائم پشت بند ، از دیگر اجزای سیستم قالب یک طرفه دیوار هستند.
قالب بندی دیوارهای شیب دار
قالب بندی دیوار را نشان می دهد که ضخامت آن در ارتفاع متغیر است . همان طور که پیداست برای مهار قالب این نوع دیوارها ناشی از فشارهای جانبی بتن می بایست از بلت های مهاری با طول های مختلف استفاده کرد . سوراخ های بلت روی قالب های دو طرف دیوار باید در مقابل یکدیگر قرار بگیرند. چنانچه ارتفاع سازه های بتنی برای انجام عملیات بتن ریزی زیاد باشد می بایست بتن ریزی در چند مرحله به وسلیه جرثقیل در موقعیت قرار گرفته و مرحله بعد بر روی براکت قرار داده و پس از نصب قالب بتن ،در مرحله بعدی بتن ریزی انجام می گیرد . در صورتی که قالب بتن دو طرفه باشد معمولاً از بلت های مهاری برای تحمل فشار جانبی بتن استفاده می گردد . و چنانچه قالب دیوار یک طرفه باشد از براکت وانکر بلت برای مهار فشار جانبی بتن استفاده می شود . در این قالب ها ، براکت ها نقش مهمی در اجرای تثبیت قالب بندی و عملیات بتن ریزی ایفا می کنند.
سیستم قالب پرشی دیوار
در انواع مختلف قالب بتن بالا رونده ، جرثقیل دو عمل را انجام می دهد : بالا بردن قالب بتن و نگه داشتن آن در موقعیت جدید تا زمانی که نصب آن صورت گیرد و در جای خود تثبیت شود . برای انواع قالب بتن های بالا رونده ، زمان لازم 15 الی 20 دقیقه است تا قالب بتن به مرحله ی بعد رسیده ، حمل و نصب شود . سیستم قالب بتن پرشی ، به طور قابل توجهی ، زمان به کارگیری از جرثقیل را کاهش می دهد . سیستم قالب بتن پرشی ، به صورت قالب بالا رونده برای پایه پل ها ، دیوارهای برشی ، هسته های برشی ، دیوارهای موج شکن و برج های مراقبت مورد استفاده قرار می گیرد. در این سیستم قالب بندی دیوار ، عملیات اتصال قالب بتن به دیوار پس از بالا بردن آن حذف شده که این کار ، کاهش زمان استفاده از جرثقیل را به همراه دارد . ( حدود 5 دقیقه کاهش می یابد ) پس از خود گیری بتن ریزی مرحله اول ، قالب پرشی به طور اتوماتیک به وسیله ابزاری که روی آن پیش بینی شده است به عقب کشیده می شود در این صورت اتصال آن از دیوار باز و در مرحله بعد روی انکربلتی که از قبل به دیوار وصل شده است مستقر می شود . این سیستم قالب بندی به علت آن که ، عملیات اتصال قالب بتن به دیوار و جدا شدن آن به طور اتوماتیک انجام می شود و نیازی به افراد ندارد از ایمنی بالایی برخوردار می باشد . همچنین مراحل نصب و جداسازی به صورت پیشرفته و نسبت به روش های دیگر قالب بالارونده که می بایست قبل از بالا بردن براکت ها ، قالب ها به صورت کامل به وسیله جرثقیل از دیوار جدا شود ، برتری دارد.
سیستم قالب بتن خود بالا رونده دیوار
برای احداث دیوارهای هسته ی برشی ساختمان های بلند با هر نوع ابعاد و پیچیدگی از قالب بتن خود بالا رونده ی دیوار بهره می گیرند این سیستم قالب بندی نیاز به جرثقیل ندارد اتکای قالب های داخل هسته به طور کاملاً مکانیزه انجام می گیرد . سیستم قالب بندی فوق توسط جک های هیدرولیکی که از یک تابلوی کنترل مرکزی فرمان می گیرد فاصله ی یک طبقه (یک مرحله) را بالا می رود . در این سیستم تمامی قالب ها در یک بازه زمانی که اغلب کمتر از 30 دقیقه طول می کشد به مرحله ی بعدی بتن ریزی می رسند و سریعاً تدارکات برای مرحله ی بعدی بتن ریزی آغاز می شود . مرحله مذکور در سیستم های قالب بندی قبلی توسط جرثقیل بالا کشیده می شود که به زمان زیادی ( شاید یک یا چند روز ) نیاز دارد.اما سیستم قالب بتن خود بالارونده در ساختمان های 15 تا 20 طبقه یا بیشتر مقرون به صرفه می باشد. در سیستم قالب بتن خود بالا رونده ، قالب های هر دو طرف دیوار به سیستم بالابر متصل است و پرسنل قالب بند می توانند به سهولت قالب ها را از دیواره جدا نمایند . توسط پیچ های تنظیمی که بر روی براکت ها تعبیه شده است کار تراز کردن و شاقول نمودن قالب ها انجام می گیرد .
تجهیزات و متلقات مورد نیاز قالب بندی دیوار
- قالب بتن
قالب بتن یکی از مهم‌ترین تجهیزات قالب بندی است. این قالبها از موادی همچون فلز، پلاستیک و چوب تولید میشوند. برای انتخاب قالب بتن، باید به ویژگی‌هایی مانند مقاومت، ماندگاری و ابعاد آن توجه کرد.
- پین و گوه
پین و گوه‌ها برای اتصال قالب‌های بتن به یکدیگر استفاده میشوند. این پین‌ها دارای دو نری و مادگی هستند و با اتصال به هم، سیستم قالب بندی را یکپارچه می‌کنند. کیفیت بالا و استحکام مناسب پین‌ها برای جلوگیری از شکستگی در اتصالات بسیار ضروری است.
- سولجر
سولجرها به عنوان پشتیبان عمودی در قالب بندی دیوارها استفاده میشوند. آنها بهبود عملکرد قالب بندی را افزایش می‌دهند و مقاومت فشارهای وارده را بهبود می‌بخشند. سولجرها به عنوان پشت بندی در قالب بندی دیوار و کفراژبندی دال‌ها نیز استفاده میشوند.
- واشر کاس
واشر کاس در قالب بندی دیوارها و استفاده از سولجرها به عنوان اتصال استفاده میشود. این واشرها برای سفت کردن بلت‌ها استفاده میشوند و در ضخامت‌های مختلف و ابعاد گوناگون تولید میشوند.
- بلت تمام رزوه
بلت تمام رزوه‌ها برای اتصال دو قالب فلزی بتن که روبروی یکدیگر قرار می‌گیرند، استفاده میشوند. این بلت‌ها جلوی فاصله گرفتن قالبها در فرآیند بتن‌ریزی را می‌گیرند. بلت‌های تمام رزوه قابل استفاده مجدد هستند و در انواع پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در زیر می‌توانید اطلاعات مربوط به قالب‌بندی بتن، گیره قالب و لوله داربست، بلت عصایی، قالب‌بندی دیوارهای شیب‌دار و سیستم قالب بتن دیوار را به صورت لیست مشاهده کنید:
- گیره قالب و لوله داربست
- گیره قالب بندی برای مهار سیستم قالب بندی بتن استفاده میشود.
- با اتصال گیره‌ها به قالب و رد شدن لوله داربست به صورت افقی از وسط گیره‌ها، سطوح ایمن و مقاومی ایجاد میشود.
- با بستن پیچ تعبیه شده در گیره، محکم میشود و می‌تواند فشارهای ناشی از بتن ریزی را تحمل کند.
- از ورق‌های ۴ و ۵ میلیمتری برای تولید گیره قالب و لوله داربست استفاده میشود.
- بلت عصایی
- بلت عصایی یک وسیله قالب‌بندی پرکاربرد است.
- با استفاده از بلت عصایی، سولجرها به وسیله واشر کاس و مهره خروسکی به پشت بند قالب متصل میشوند.
- بلت عصایی برای اتصال سولجر به لوله‌های پشت بند افقی استفاده میشود.
- سایز بلت عصایی معمولی ۴۰ سانتیمتر است و مقطع آن ۱۶ میلیمتر است.
- تولید این قطعه در سایزهای مختلف بسته به سفارش مشتری صورت میگیرد.
- معمولاً در بسته‌های ۱۰ عددی عرضه و استفاده میشود.
- قالب‌بندی دیوارهای شیب‌دار
- در قالب‌بندی دیوارهای شیب‌دار، ضخامت دیوارها در ارتفاع متغیر است.
- برای مهار قالب‌های دیوارهای شیب‌دار، باید از بلت‌های مهاری با طول‌های مختلف استفاده شود.
- بلت‌ها دارای سوراخ‌هایی هستند که روی قالب‌های دو طرف دیوار قرار می‌گیرند.
- سیستم قالب بتن خود بالا رونده دیوار
- سیستم قالب بتن خود بالا رونده دیوار برای ساخت دیوارهای هسته برشی ساختمان‌های بلند استفاده میشود.
- این سیستم نیاز به جرثقیل ندارد و قالبها به صورت مکانیزه انجام میشوند.
- با استفاده از جک‌های هیدرولیکی، قالبها به طور خودکار بالا می‌روند.
- این سیستم قالب‌بندی به صورت پیوسته و متوالی انجام میشود و باعث افزایش سرعت و کارایی در ساخت سازه میشود.
- قالبها در این سیستم با استفاده از موتورها و پمپ‌های هیدرولیک حرکت می‌کنند.
- جک‌های هیدرولیکی در سیستم قالب بتن خود بالا رونده دیوار برای حمل و نقل قالب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- با استفاده از این سیستم، می‌توان قالبها را به سرعت بالا برد و زمان ساخت سازه را به طور قابل توجهی کاهش داد.
اهمیت قالب‌بندی دیوارها در حفاظت و بهبود عملکرد
قالب‌بندی دیوار در ساختمان‌ها یک فرآیند مهم است که به منظور انجام صحیح و کیفی ساختار بتنی استفاده میشود. هدف اصلی از قالب‌بندی دیوارها عبارت است از:
- حفاظت از بتن در برابر تنش مکانیکی: قالب بندی دیوارها به بتن کمک میکند تا در مقابل تنش‌های مکانیکی مانند فشار، کشش و خمش مقاومت کند. قالب بتن با ایجاد یک ساختار حمایتی برای بتن، مانع از تحمل مستقیم تنش‌ها توسط بتن میشود و از پایداری سازه بهره‌برداری میکند.
- ممانعت از خشک شدن بیش‌ازحد بتن: قالب بتن به بتن کمک میکند تا در فرآیند خشک شدن، رطوبت خود را به طور تدریجی از دست دهد. این امر به حفظ رطوبت بتن و جلوگیری از ترک خوردگی و ضعف در ساختار بتنی کمک میکند.
- ممانعت از نشت شیره بتن: قالب بندی دیوارها نقشی مهم در جلوگیری از نشت شیره بتن دارد. با استفاده از قالب‌های مناسب و صحیح، بتن به درستی درون قالب قرار میگیرد و از نشت و انسداد شیره بتن به سمت خارج از قالب جلوگیری میشود.
- عایق کردن بتن در برابر سرما و گرما: قالب بتن به بتن کمک میکند تا در برابر تغییرات دمایی به خوبی عمل کند. قالب بندی دیوارها می‌تواند به عنوان یک عایق حرارتی عمل کند و از نفوذ حرارت اضافی به بتن جلوگیری کند. این امر باعث حفظ استحکام و پایداری بتن در برابر تغییرات دمایی محیط خارجی میشود.
- جلوگیری از برهم‌خوردن سیستم آرماتوربندی: قالب بتن در دیوارها نقشی مهم در جلوگیری از برهم‌خوردن سیستم آرماتوربندی دارد. با استفاده از قالب‌های صحیح، آرماتورها در موقعیت خود قرار می‌گیرند و از حداکثر انتقال نیرو و استحکام سازه بهره‌مند میشوند.
