قالب ستون
با استفاده ازپنلهای مدولار قالب بتن و کنج ها می توان یک ستون بتنی با مقطع مربع یا مستطیل مطابق نقشه موجود قالب بندی و اجرا نمود.
کنج های بیرونی دارای پخ می باشند و در گوشه ستونها از نبشی پانچ شده استفاده می شود.
در قالب بندی شکلهای مختلف ستون از جمله: چهارگوش ، L شکل ، هشت ضلعی و… از ترکیب پانل های قالب فلزی بتن ، کنجهای بیرونی و داخلی و نبشی پانچ شده و دیگر اتصالات قالب بتن به راحتی می توان عملیات قالب بندی و اجرائی بتن ریزی را انجام داد . به طور کلی قالب ستون با مقاطع هندسی فوق الذکر از دو جزء اصلی تشکیل می یابند جدار قالب ( پانل های فلزی ) کلاف یا قید ( لوله ای یا ناودانی)
عملکرد جدار قالب ستون ها همانند جدار قالب دیوار ها می باشد . قیدها، تکیه گاه و جدار قالب بتن می باشد و پایداری داخلی قالب بندی ستون ها توسط آن تامین می شود . بدیهی است که برای حفظ راستای شاقولی ستون ها و پایداری خارجی از مهارهای مورب در دو نوع کششی ( از قبیل کابل ) و نوع فشار ( جک شاقول کننده ) باید استفاده کرد .
قالب ستون با مقاطع مربع یا مستطیل :
در قالب بندی ستون های با مقطع مربع یا مستطیل از ترکیبات مختلف قالب بتن های مدولار ، کنج های بیرونی و یا نبشی های پانچ شده استفاده می گردد . جهت جلوگیری از پیچیدگی قالب ستون از ابعاد 50*50 به بالا از قید لوله ای ( گونیا) استفاده میشود
قید لوله ای معمولا از 4 قسمت ستون توسط گیره متوسط(کلیپس) به قالب ستون متصل میگردد. ابعاد قید لوله ای غالبا 75*75 – 80*80 100*100 میباشد . بنابراین برای هر ستون به تعداد , 8 عدد قید لوله ای و 32 عدد گیره متوسط لازم است.
برای اینکه بعد اجرای ستون ، گوشه ستون تیز نباشد که امکان لب پر شدگی آن بالاست ، معمولا کنج ها را پخ دار تولید میکنند ، تا در گوشه ی مقاطع ستون ها پخی ایجاد کند ( که پس از قالب برداری نمایان است ). در اتصالات قالب ها ، کنج ها و نبشی ها از پین و گوه ی نر و ماده و همچنین از کلمپس ( بست قورباغه ای ) استفاده می شود .
روش دیگر ، استفاده از قالب های خاص یکپارچه در ستون های بتنی است که در این روش ، قالب ها با توجه به شکل ستون و ارتفاع بتن ریزی در هر مرحله ساخته و اجرا می شود ( اصطلاحا به این قالب ها ، قالب L میگویند) . روش مذکور باعث نصب سریع قالب ها شده و همچنین با توجه به یکپارچگی قالب ها ، کیفیت آن ها نسبت به سایر قالب های مشابه دیگر بهتر می باشد . لازم به ذکر است که این قالب ها جزء پانل های خاص بوده و در عضوها و سازه های دیگر قابل استفاده نمی باشد ، که این مورد افزایش هزینه های پروژه را به دنبال دارد . همچنین سنگین بودن قالب ها و نیاز مبرم به جرثقیل برای جابجایی پانل های قالب ، ممکن است پروژه را با مشکلاتی همراه سازد .
قالب بتن ستون قابل گسترش:
این قالب ها را می توان به طور یکپارچه توسط جرثقیل جابجا نمود . مقاومت « قالب ستون قابل گسترش » برای بتن تازه به فشار 80 kn/m^2 طراحی و ساخته شده است . ابعاد مقطع قالب ستون از 20× 20 سانتی متر تا 60 × 60 سانتی متر با گام های 5 سانتی متر افزایش یافته و مقاطع مربع یا مسطیل را قالب بندی می کند . این قالب ها پس از دکفراژ ، فضای کمتری را اشغال نموده که در منظم بودن محیط کارگاه و جابجایی آنها ، بسیار مهم است .
قالب ستون های مدور :
قالب ستون های مدور با توجه به قطر ستون و ارتفاع آن طراحی و ساخته شده ، و برای ستون ها با قطرهای دیگر قالب فلزی ستون های گرد دارای سطحی صاف و کمترین درز و شیار می باشند . این قالب بتن ها دارای مرزهای اتصال افقی و عمودی می باشند که باز کردن قالب پس از هر مرحله بتن ریزی را امکان پذیر می سازد .
اتصال عمودی دو قالب بتن نیم دایره توسط پین وگوه و کلمپس صورت می گیرد و اتصال افقی دو قالب بتن گرد که بر روی یکدیگر قرار می گیرند توسط پیچ و مهره و انجام می گیرد . معمولاً قالب ستون های دایره ای با قطرهای 30 الی 150 سانتیمتر و طول های 100 و 150 سانتی متر ساخته می شوند . در صورت نیاز به سر ستون قارچی ، قالب سر ستون قارچی بر روی قالب ستون گرد نصب می شود .
قالب ستون های چند ضلعی :
قالب ستون های چند ضلعی برای ستون های چند ضلعی طراحی و ساخته شده و در طراحی این قالب ها ، سعی بر آن است تا از پانل های مدولار استفاده شود . کنج های این قالب ها(قالب های چند ضلعی ) از نوع کنج های خاص ، با زاویه بیش از 90 درجه می باشند .
قالب ستون های گرد یکپارچه :
قالب ستون های گرد به صورت یکپارچه طراحی و ساخته می شوند . قالب های نام برده پس از آن که به وسیله ی جرثقیل در جای خود قرار گرفتند توسط اتصالات مخصوص به خود به صورت مقطع دایره کامل در می آیند.
قالب ستون با سرستون :
در بعضی از پروژه ها که سقف آنها از انواع تیر و دال تخت می باشد به جهت کاهش مقطع ستون ها و افزایش میزان باربری در بالای ستون ها ، سرستون قارچی طراحی می شود . این ستون ها معمولا” در پروژه های خاص مانند منابع آب طراحی می شود .
– قالب های پیشرفته ستون :
1-قالب بتن راپید ( RAPID )
قالب راپید یک نوع قالب بندی ستونی آلومینیومی است که برای ایجاد سطح صاف بتن کاربرد دارد و دارای اتصالات منحصر به فردی می باشد . قابلیت تحمل فشار مجاز بتن این قالب بسیار خوب و تا 120 Kn/m^2 می باشد . مقاطع مربع و مستطیلی این قالب بدون محدودیت تا 60 × 60 سانتی متر قابل تنظیم است . قاب های این قالب دارای پوشش رنگ پودری است که به راحتی تمیز می شوند . همچنین بر پا کردن اصولی این قالب بدون کمک جرثقیل انجام می شوند .در بالای قالب پایه بتن ریزی از پیش آماده دیده می شود که قابل تنظیم برای هر مقطع ستونی می باشد .
2-قالب بتن کواترو ( QUARTTRO )
کواترو یک قالب بندی سریع الاحداث ستون می باشد این نوع قالب بتن که می توان 4 واحد آن را پیوسته در یک نوبت توسط جرثقیل بالا برد . حداکثر قابلیت تحمل فشار مجاز بتن این قالب تا 80 kn/m^2 می باشد . این قالب ها برای مقاطع ستون مربع و مستطیل شکل تا حداکثر 60×60 سانتی متر در گام های 5 سانتی متر قابل استفاده است . بهترین نمای صاف بتن به دلیل بهره گیری از تخته چند لایی به ضخامت 21 میلی متر که در پشت این قالب ها نصب می شود ، به دست می آید . به دلیل آن که قاب های ستونی آن ، قابل تا شدن است ، در حین حمل هر 4 قالب فقط ارتفاع 60 سانتی متر را اشغال می کند . در بالای قالب پایه بتن ریزی از پیش آماده مشاهده می شود که قابل تنظیم با هر مقطع ستونی می باشد .
3-قالب ستون گرد فولادی SRS :
قالب مذکور ، یک قالب ستونی مدور فولادی است که بهترین نمای ظاهری بتن را فراهم می کند . این قالب قابل استفاده در مقاطع ستونی با گام 5 سانتیمتری تا قطر 70 سانتیمتر می باشد . قابلیت تحمل فشار مجاز بتن تازه این قالب ها زیاد و به KN/m^2 150 می رسد . بهترین نمای ظاهری بتن را با استفاده از فولاد مخصوص و رنگ پودری ویژه با کیفیت عالی ارائه کار کردن با آن روی پایه بتن ریزی در هر مقطع ستونی ، ایمن و راحت می باشد .